• Kto zajmuje się Twoim dzieckiem? Polska niania: raport o grupie zawodowej opiekunek i opiekunów dziecięcych

• • A
  • A
  • A

Niewiele jest zawodów, których wykonywanie wymaga tak ogromnego zaufania, jak ma to miejsce w przypadku niań. Wychodzący do pracy rodzice na wiele godzin powierzają swoje dziecko obcym osobom – czy to w żłobku, czy też w domu, z prywatną opiekunką.

Kim są kobiety, które zawodowo zajmują się cudzymi dziećmi? Ile zarabiają, jakie mają wykształcenie, jakie plany na przyszłość? Portal Niania.pro przygotował raport dotyczący sytuacji polskich niań – oto, czego się dowiedzieliśmy.

Niania jest młodą kobietą

W przeważającej ilości przypadków, bo aż w ponad 99 proc., nianiami zostają kobiety. Panowie nadal reprezentują ten zawód bardzo nielicznie. Trend odwraca się bardzo powoli a większość rodziców nadal preferuje panie w roli opiekunek.

Wykres 1: Płeć niani

Typowa niania jest w wieku 26-35 lat, co łamie powszechnie obowiązujące stereotypy – że opiekunkami dziecięcymi są albo młodziutkie dziewczęta prosto po szkole średniej, albo mające więcej czasu emerytki. Bardzo rzadko opiekę nad dziećmi rodzice powierzają niepełnoletnim nianiom – jest ich ok. 0,5 proc.

Wykres 2: Wiek niani

Bycie nianią – czy to się opłaca?

Niani powierzamy na co dzień to, co mamy najcenniejszego. Wydawać by się zatem mogło, że jest to zawód doskonale opłacany. Badania sugerują jednak coś innego – przeciętna niania zarabia poniżej średniej krajowej. Zarobki niań nie są powiązane z ich wiekiem a nawet doświadczeniem, ale głównie z wykształceniem.

Wykres 3: Zarobki niań

– Istnieje dodatnia korelacja między ukończeniem kursu lub szkolenia na nianię a wysokością zarobków – mówi nam Małgorzata Silny, pedagog i trenerka umiejętności psychospołecznych, kierująca szkoleniami dla niań i opiekunek, organizowanymi przez stronę niania.pro. – W grupie respondentów zarabiających powyżej średniej krajowej dominują przeszkolone nianie. Co ciekawe, identyczna zależność występuje między zarobkami niań a ogólnym poziomem wykształcenia. Oznacza to, że pracodawcy cenią wykształcenie wyższe pedagogiczne na równi z odbytymi kursami i szkoleniami.

To kluczowa informacja dla kobiet widzących siebie w roli niani i rozważających sposób zdobycia wykształcenia. Zarówno dla właścicieli żłobków i przedszkoli, jak i dla samych rodziców, ukończenie wyższych studiów pedagogicznych jest traktowane na równi z odbyciem dobrej jakości kurs opiekuna w żłobku.

Wykres 4: Gdzie nianie zdobywają wykształcenie?

Gdzie niania znajdzie pracę?

Ponad 80 proc. niań utrzymuje się wyłącznie z opieki nad dziećmi. Najczęściej na miejsce pracy docierają w mniej niż pół godziny, co oznacza, że swoją pracę wykonują w miejscowości, w której same mieszkają, lub w jej najbliższej okolicy.

Wykres 5: Miejsce zamieszkania i miejsce wykonywania pracy przez nianie

Niemal połowa niań pracuje na cały etat w żłobkach, przedszkolach i klubach dziecięcych. Popularna jest także pełnowymiarowa opieka nad dzieckiem w miejscu jego zamieszkania – taką formę pracy świadczy co piąta niania. Najmniej popularną formą opieki jest mieszkanie z rodziną, ale i to zdarza się coraz częściej – obecnie pracuje w ten sposób ok. 5 proc. niań.

Wykres 6: Miejsce pracy niani

Bardzo ciekawy jest sposób, w jaki nianie znajdują pracę. Okazuje się, że już co czwarta opiekunka odpowiedziała na ogłoszenie znalezione w mediach społecznościowych. Niewiele mniej niań otrzymało posadę dzięki poleceniu. Co piąta znalazła ofertę na portalu dla osób poszukujących pracy. Urzędy Pracy czy agencje pośrednictwa pełnią rolę tak marginalną, że wniosek dla niań jest jeden: trzeba brać sprawy w swoje ręce.

Wykres 7: Sposób znalezienia pracy przez nianię

Większość niań to osoby pracujące w tym zawodzie stosunkowo krótko – 2-5 lat (tak odpowiada 37 proc. ankietowanych). Niemal co trzecia opiekunka ma jeszcze krótsze doświadczenie – poniżej 2 lat. Tylko niecałe 2 proc. stanowią nianie wykonujące swój zawód dłużej niż od 20 lat. Oznacza to, że rodzice nie mają większych oporów przed powierzaniem dzieci kobietom z niewielkim doświadczeniem – ważniejsze od stażu okazuje się wykształcenie.

Wykres 8: Staż w zawodzie niani

Kreatywna, zadowolona, stabilna

Opieka nad dzieckiem to nie jedyna umiejętność, jakiej oczekuje się od niani. Ponad 75 proc. opiekunek prowadzi z maluchami zajęcia kreatywne (np. plastyczne lub muzyczne), aby sprostać wymaganiom podopiecznych warto wybrać się na kurs na opiekuna w żłobku online, gdzie nianie uczą się nowości ze świata zabaw i rozwoju dziecka. Prawie połowa wychodzi z podopiecznymi na spacery, odprowadza ich do szkoły czy na dodatkowe zajęcia. Co czwarta niania zajmuje się także obowiązkami domowymi, takimi jak gotowanie czy sprzątanie. Od niani oczekuje się zatem, aby dawała od siebie coś więcej, niż tylko zabezpieczenie podstawowych potrzeb dziecka.

Wykres 9: Inne zajęcia niań

Zarówno dla rodziców, jak i dla kandydatek na opiekunki, istotny powinien być fakt, że niemal 100 proc. niań biorących udział w badaniu lubi lub bardzo lubi swoją pracę. To świetna wiadomość – satysfakcja przekłada się na jakość opieki.

Wykres 10: Czy nianie lubią swoją pracę?

Prawdopodobnie właśnie dlatego ponad połowa respondentek deklaruje, iż nie zamierza w najbliższym czasie zmieniać pracy. Tylko co czwarta niania chciałaby w przyszłości zająć się czymś innym.

Wykres 11: Plany niań na przyszłość – czy chcą zmienić pracę?

Czy warto być nianią?

Z badania przeprowadzonego przez portal niania.pro wyłania się pozytywny obraz opiekunki dziecięcej: jest to młoda kobieta, pracująca w pobliżu miejsca zamieszkania, zdobywająca dopiero doświadczenie zawodowe, ale przedsiębiorcza i kreatywna. Lubi swoją pracę i nie zamierza jej zmieniać, a ukończenie kursu przekłada się na wysokość zarobków.

Czy zatem warto zostać nianią? Jeśli kochasz dzieci i lubisz się nimi zajmować, to nic nie stoi na przeszkodzie. Już dziś pomyśl o swojej edukacji, by jutro wybierać spośród atrakcyjnych ofert pracy i pomagać maluchom w odkrywaniu świata.

Opracowanie na podstawie badania ankietowego, przeprowadzonego w sierpniu 2021 na zlecenie serwisu niania.pro. W badaniu ankietowym wzięło udział 365 respondentów. Pełny raport z badania umieszczono dostępny tutaj.